Müxalif qüvvələr Dəməşqə yaxınlaşdıqca, 24 il Suriyanı zor gücü ilə idarə edən Bəşər Əsəd şəxsi təyyarəsinə nağd pul, qiymətli əşyalar və öz imperiyasının arxasında duran korporativ şəbəkənin sirrini daşıyan sənədlərlə minib ölkədən qaçıb.
Peyk görüntüləri qaçışı təsdiqləyir
Reuters-in əldə etdiyi peyk şəkillərinə əsasən, Embraer Legacy 600 tipli C5-SKY reaktiv təyyarəsi 8 dekabr 2024-cü ildə Rusiyanın Latakiyadakı Hmeymim hava bazasında uçuşa hazırlanıb. Təyyarə son 48 saat ərzində Suriya ilə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri arasında dörd dəfə uçuş həyata keçirib.
Reuters-in araşdırmasına görə, bu uçuşlar prezidentin baş iqtisadi müşaviri Yaşar İbrahim tərəfindən təşkil edilib. O, Əsədin ailə üzvləri, yaxın qohumları, saray əməkdaşları və iri məbləğdə sərvətlərlə birlikdə ölkədən çıxarılmasını təmin edib.
Təhlükəli daşınmalar: nağd pullar və sərt disklər
Təyyarənin göyərtəsində gizli sənədlər, sərt disklər, noutbuklar və “Qrup” adlı korporativ şəbəkəyə dair məlumatlar olub. Bu sənədlər, Əsəd və İbrahimin telekommunikasiya, bankçılıq, daşınmaz əmlak və enerji sahələrindəki gizli fəaliyyətlərini ehtiva edir. Ən azı 500 min ABŞ dolları məbləğində nağd pul da göyərtədəki “qara çantalar”da daşınıb.
Reuters bu əməliyyatı araşdırmaq üçün ondan çox suriyalı mənbə, o cümlədən keçmiş hərbçilər, hava limanı əməkdaşları və Prezident Qvardiyasının üzvləri ilə danışıb. Əlavə olaraq, WhatsApp yazışmaları, uçuş izləmə qeydləri və korporativ reyestrlər də araşdırmaya daxil edilib.
“Siz bu təyyarəni görməmisiniz”
Əsədin qaçışı maksimum gizliliklə həyata keçirilib. Dəməşq Beynəlxalq Hava Limanında təhlükəsizliyi təmin etmək üçün Hərbi Hava Qüvvələrinin Kəşfiyyatı və Respublika Qvardiyasının onlarla əməkdaşı səfərbər edilib. Əməliyyatı şəxsən Əsədin əmr etdiyi ehtimal olunur. Hava limanı əməkdaşlarından biri Reuters-ə bildirib: “Əsəd bizə dedi: ‘Bu təyyarə enir və biz onunla məşğul olacağıq. Siz bu təyyarəni görməmisiniz’.”
Uçuşlar və qaçış marşrutu
C5-SKY təyyarəsi dekabrın 6-da Dubaydan Dəməşqə enib, qısa müddətdən sonra isə Əl Batin İcra Hava Limanına – BƏƏ-nin yüksək rütbəli şəxsləri üçün ayrılmış gizli terminala uçub. Eyni manevr bir neçə dəfə təkrar edilib. Hər dəfə avtomobillər təyyarəyə tərəf qaçaraq insanları və çantaları göyərtəyə daşıyıb. Reuters bu uçuşlar zamanı təyyarədə Əsədin qohumları və Prezident Sarayının əməkdaşlarının olduğunu təsdiqləyən beş fərqli mənbə ilə danışıb.
Əsədin Rusiyaya sığınması
Əldə edilən məlumata görə, Bəşər Əsəd 8 dekabrda Hmeymim hərbi bazasından Rusiyaya uçub. Rusiyanın ona siyasi sığınacaq verdiyi təsdiqlənib. Bu qaçış əməliyyatı barədə nə Əsədin özü, nə də İbrahim ictimaiyyətə açıqlama verib. Rusiya və BƏƏ Xarici İşlər Nazirlikləri də məsələ ilə bağlı şərh verməkdən imtina edib.
Yeni hökumətin planı: Sərvət axtarışı
Suriyanın yeni prezidenti Əhməd əl-Şaraa bu pulların və varidatların ölkəyə qaytarılması üçün beynəlxalq mexanizmləri işə salacağını bəyan edib. Rəsmi mənbələr təsdiqləyir ki, Əsəd devrilməzdən əvvəl böyük miqdarda dövlət vəsaitini ölkədən çıxarıb.
